Τίτλος Προγράμματος: Youth4Youth – Ενδυνάμωση Νέων Ατόμων στην Πρόληψη της Έμφυλης Βίας μέσω Αλληλοδιδακτικής Εκπαίδευσης (Empowering Young People in Preventing Gender-based Violence through Peer Education)

Κωδικός Προγράμματος: JUST/2010/DAP3/AG/1351

Διάρκεια: 1.02.2011 – 31.03.2013

Συντονιστικός φορέας: Mediterranean Institute of Gender Studies (MIGS) – Κύπρος

Φορείς-εταίροι

  • Casa delle Donne per non Subire Violenza, Ιταλία
  • Centre of Research in Theories & Practices that Overcome Inequalities – University of Barcelona, Ισπανία
  • Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας, Ελλάδα
  • Women’s Issues Information Centre, Λιθουανία

Σύντομη Περιγραφή του Προγράμματος

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας συμμετείχε ως εταίρος στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα DAPHNE III της Γενικής Διεύθυνσης Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο: “Ενδυνάμωση Νέων Ατόμων στην Πρόληψη της Έμφυλης Βίας μέσω Αλληλοδιδακτικής Εκπαίδευσης” (με τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε).
Κύριος στόχος του Προγράμματος Youth4Youth είναι να συμβάλει στην πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας μεταξύ των εφήβων, παρέχοντάς τους έναν ασφαλή χώρο μέσα στον οποίο θα μπορέσουν να διερευνήσουν τις στάσεις τους και να επαναξιολογήσουν την ανοχή τους απέναντι στην έμφυλη βία, αλλά και να ενδυναμωθούν ώστε να συμμετάσχουν ενεργά στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος χωρίς βία για τους/τις ίδιους/-ες και τα συνομήλικά τους άτομα.

Tο Ε.Δ.κ.Β. υλοποίησε τις εξής δράσεις στο πλαίσιο του προγράμματος:

  • έρευνα για τις στάσεις των νέων απέναντι στα έμφυλα στερεότυπα και την έμφυλη βία σε 699 μαθητές και μαθήτριες, τεσσάρων Λυκείων της Αττικής  [δείτε τα αποτελέσματα της έρευνας εδώ (στα Ελληνικά) και εδώ (στα Αγγλικά)],
  • 4 βιωματικά εργαστήρια, διάρκειας 34 διδακτικών ωρών, σε 87 μαθητές και μαθήτριες Β’βάθμιας εκπαίδευσης που ευαισθητοποιήθηκαν πάνω στο θέμα των έμφυλων στερεότυπων και την πρόληψη της έμφυλης βίας και εκπαιδεύτηκαν στις αρχές της αλληλοδιδακτικής μεθόδου και 28 εργαστήρια ευαισθητοποίησης, συνολικής διάρκειας 33 διδακτικών ωρών, όπου 61 μαθητές και μαθήτριες Β’βάθμιας εκπαίδευσης ανέλαβαν το ρόλο του/της εκπαιδευτή/-ριας συνομηλίκων και ευαισθητοποίησαν 435 συμμαθητές/ριές τους σε 3 Λύκεια της Αττικής [δείτε τα αποτελέσματα εδώ (στα Αγγλικά)],
  • εκθέσεις με τα προϊόντα των εργαστηρίων και των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων των μαθητών/-ριών σε 3 Λύκεια της Αττικής,
  • ένα σεμινάριο επιμόρφωσης και κατάρτισης εκπαιδευτικών για την πρωτογενή πρόληψη της έμφυλης βίας μέσω της αλληλοδιδακτικής εκπαίδευσης, όπου συμμετείχαν εκπαιδευτικοί από τα 4 Λύκεια της Αττικής που έλαβαν μέρος στο Πρόγραμμα,
  • μία συνέντευξη τύπου, κατά την οποία παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας Youth4Youth, η παρέμβαση και η αξιολόγηση των βιωματικών εργαστηρίων με στόχο τη διάχυση των ευρημάτων,
  • τρεις συνεντεύξεις (2 σε ραδιοφωνικό σταθμό και 1 στον έντυπο τύπο), στις οποίες αναφέρθηκαν τα σημαντικότερα αποτελέσματα της έρευνας Youth4Youth, αλλά και η εμπειρία του φορέα από την παρέμβαση μέσω των βιωματικών εργαστηρίων [ακούστε τις συνεντεύξεις στο ραδιόφωνο: 1η Συνέντευξη (30 Ιουνίου 2012) –  2η Συνέντευξη (29 Σεπτεμβρίου 2012)]
  • έκδοση του Φυλλαδίου Ευαισθητοποίησης Youth4Youth «Βία στις σχέσεις: Μύθοι και Πραγματικότητα» για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των νέων πάνω στο ζήτημα της έμφυλης βίας (σε ηλεκτρονική μορφή),
  • έκδοση του «Εκπαιδευτικού Εγχειριδίου για την Ενδυνάμωση των Nέων για την Πρόληψη της Έμφυλης Βίας μέσω της Αλληλοδιδακτικής Προσέγγισης» (σε ηλεκτρονική μορφή)
  • ένα Σεμινάριο Κατάρτισης και Εργαστήριο Εκπαιδευτικών Β΄ βάθμιας εκπαίδευσης με στόχο την πρωτογενή πρόληψη της έμφυλης βίας μέσα από την εμπειρία της υλοποίησης των Βιωματικών Εργαστηρίων Youth4Youth (Παρασκευή, 22 Φεβρουαρίου 2013).

Τo Εκπαιδευτικό Υλικό «Youth4Youth»


 

Στο πλαίσιο του Προγράμματος “Youth4Youth”, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας –σε συνεργασία με τους φορείς εταίρους του Προγράμματος- συμμετείχε στην έκδοση (α) ενός Εγχειριδίου Κατάρτισης Εκπαιδευτικών με τίτλο «Youth4Youth – Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο για την Ενδυνάμωση των Nέων για την Πρόληψη της Έμφυλης Βίας μέσω της Αλληλοδιδακτικής Προσέγγισης» και (β) ενός Φυλλαδίου Ευαισθητοποίησης για νέους και νέες με τίτλο «Youth4Youth – Βία στις σχέσεις: Μύθοι και Πραγματικότητα».

 

Το Εγχειρίδιο Κατάρτισης Εκπαιδευτικών «Youth4Youth»

Το Εγχειρίδιο Κατάρτισης Εκπαιδευτικών “Youth4Youth” αποτελεί έναν οδηγό για την εφαρμογή του Προγράμματος Youth4Youth σε πλαίσια τυπικής και μη-τυπικής εκπαίδευσης. Απευθύνεται σε: (α) εκπαιδευτικούς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και επαγγελματίες που εργάζονται στο εκπαιδευτικό πλαίσιο (π.χ. ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς) που ενδιαφέρονται είτε να εφαρμόσουν το Πρόγραμμα στην τάξη τους είτε να ενσωματώσουν κάποιες βιωματικές ασκήσεις στο πλαίσιο των μαθημάτων τους και (β) σε επαγγελματίες και φορείς που δραστηριοποιούνται στο χώρο της προαγωγής και αγωγής της υγείας, της ισότητας των φύλων και της πρόληψης της έμφυλης βίας.

Το Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο περιγράφει αναλυτικά το Πρόγραμμα ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης και αλληλοδιδακτικής προσέγγισης όπως εφαρμόστηκε, και περιλαμβάνει εκτενείς πληροφορίες για το θεωρητικό και πρακτικό πλαίσιο του  Προγράμματος, καθώς και σχέδια εργαστηρίων, ιδέες για δραστηριότητες και εργαλεία αξιολόγησης. Ουσιαστικά, παρέχει στον/την εκπαιδευτικό όλες εκείνες τις πληροφορίες και τα υλικά που είναι απαραίτητα για την οργάνωση, την βήμα-προς-βήμα υλοποίηση, την τεκμηρίωση και αξιολόγηση της εφαρμογής του Προγράμματος στην τάξη. Το Εγχειρίδιο είναι δομημένο ως εξής:

  • Θεωρητικό Μέρος: Έμφυλη Βία: Ορισμός, Αιτίες και Συνέπειες/ Σκοπός και Επιμέρους Στόχοι του Προγράμματος/ Σύνοψη του Προγράμματος/ Εφαρμογή του Προγράμματος/ Διαχείριση Αποκαλύψεων Έμφυλης Βίας, το οποίο έχει στόχο την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών τόσο σε ζητήματα ισότητας των φύλων και στερεοτυπικών αντιλήψεων για τους ρόλους των φύλων, αλλά και πώς αυτές σχετίζονται με την εμφάνιση της βίας μεταξύ ερωτικών συντρόφων, όσο και σε τρόπους διαχείρισης περιστατικών κακοποίησης (ΒΕΣ ή κακοποίησης-παραμέλησης παιδιών)
  • Πρακτικό Μέρος: Παρουσίαση της Δομής του Προγράμματος/ Παρουσίαση των Δραστηριοτήτων και των Αντίστοιχων Φύλλων Εργασίας, το οποίο έχει στόχο την κατάρτιση των εκπαιδευτικών πάνω σε ζητήματα μεθοδολογίας οργάνωσης, διεξαγωγής και αξιολόγησης των Βιωματικών Εργαστηρίων «Youth4Youth».

Προς διευκόλυνση του/της εκπαιδευτικού, οι δραστηριότητες παρουσιάζονται με την παρακάτω δομή: διάρκεια, μαθησιακοί στόχοι, απαιτούμενα υλικά, απαιτούμενη προετοιμασία, προτεινόμενη βήμα-προς-βήμα διαδικασία εφαρμογής, χρήσιμες σημειώσεις για τον/την εκπαιδευτικό, ερωτήσεις για συζήτηση, αναμενόμενα αποτελέσματα και κλείσιμο της δραστηριότητας, ευαίσθητα ζητήματα. Επίσης, για κάθε δραστηριότητα παρατίθεται υλικό έτοιμο προς χρήση και αναπαραγωγή (εκτυπώσεις ή φωτοαντίγραφα) από τον/την εκπαιδευτικό, ενώ διατίθεται και υλικό (βιβλιογραφία και δραστηριότητες) που μπορεί να δοθεί στους/στις μαθητές/ριες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα για να εργαστούν στο σπίτι.

Τέλος, περιλαμβάνει επίσης, υπό μορφή Παραρτήματος, τα προτεινόμενα εργαλεία αξιολόγησης του Προγράμματος, καθώς και χρήσιμες βιβλιογραφικές αναφορές για τα επιμέρους θέματα που πραγματεύεται το Πρόγραμμα, προκειμένου ο/η εκπαιδευτικός να έχει τη δυνατότητα να ενημερωθεί κατάλληλα σε θέματα που ενδεχομένως δεν γνωρίζει επαρκώς πριν προχωρήσει στην εφαρμογή.

Το Εγχειρίδιο διατίθεται μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Ε.Δ.κ.Β. στα Ελληνικά. Επιπλέον, στην ιστοσελίδα του φορέα-συντονιστή του Προγράμματος διατίθεται στα Ιταλικά,  Ισπανικά και Λιθουανικά.

Το Φυλλάδιο Ευαισθητοποίησης «Youth4Youth»

Το Φυλλάδιο Ευαισθητοποίησης «Youth4Youth» αποτελεί έναν οδηγό ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με πληροφορίες που στοχεύουν στην πρόληψη της έμφυλης βίας μεταξύ των νέων. Είναι γραμμένο σε απλή, κατανοητή γλώσσα και δομημένο με τρόπο ελκυστικό, καθώς απευθύνεται αποκλειστικά σε νέους και νέες. Το Φυλλάδιο μπορεί να διανεμηθεί σε νέα άτομα είτε (α) απευθείας, στο πλαίσιο του σχολείου, ενός Προγράμματος ευαισθητοποίησης πάνω σε θέματα έμφυλης βίας και βίας στις σχέσεις, ενός κέντρου νεότητας ή οποιουδήποτε άλλου χώρου που συχνάζουν νέοι και νέες, είτε (β) μέσω των εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και επαγγελματιών που εργάζονται στο εκπαιδευτικό πλαίσιο ή (γ) μέσω επαγγελματιών και φορέων που δραστηριοποιούνται στο χώρο της προαγωγής και αγωγής της υγείας, της ισότητας των φύλων και της πρόληψης της έμφυλης βίας.

Το Φυλλάδιο Ευαισθητοποίησης περιέχει βασικές πληροφορίες αναφορικά με το ζήτημα της έμφυλης   βίας και της βίας στις σχέσεις. Αναλυτικά, οι θεματικές του Φυλλαδίου είναι οι εξής:

 

  • Βιολογικό και κοινωνικό φύλο (ορισμοί – κατασκευή του κοινωνικού φύλου)
  • Στερεότυπα και ρόλοι των φύλων, Έμφυλη κοινωνικοποίηση και πίεση συμμόρφωσης με αυτά
  • Μορφές έμφυλης βίας (στις σχέσεις με συνομήλικους/ες, στις ρομαντικές ή συντροφικές σχέσεις, στην οικογένεια, στην κοινότητα), Υποθετικές ιστορίες που περιγράφουν τις επιπτώσεις της έμφυλης βίας στη ζωή των νέων
  • Μύθοι και πραγματικότητες σχετικά με την έμφυλη βία (σύντομο κουίζ πάνω στους πιο διαδεδομένους και ευρέως γνωστούς μύθους με τις αντίστοιχες απαντήσεις)
  • Έκταση του φαινομένου της έμφυλης βίας (στοιχεία από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τον κόσμο)
  • Ποια είναι τα θύματα της έμφυλης βίας, αγόρια και άνδρες σύμμαχοι για την εξάλειψή της
  • Σχέση των στερεοτύπων του φύλου και της έμφυλης βίας
  • Πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά μιας υγιούς σχέσης
  • Προειδοποιητικές ενδείξεις έμφυλης βίας
  • Δικαιώματα των νέων
  • Χρήσιμες συνδέσεις και βιβλιογραφικές αναφορές για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έμφυλη βία στα Ελληνικά και στα Αγγλικά
  • Τηλέφωνα και εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας με οργανισμούς και υποστηρικτικές τηλεφωνικές γραμμές για τους νέους και τις νέες.

Επιπλέον, το Φυλλάδιο έχει δομηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διαθέτει διαδραστικό χαρακτήρα: απευθύνει σειρά ανοιχτών ερωτήσεων στους νέους και τις νέες, τους προσκαλεί να μπουν σε υποθετικά σενάρια και να σκεφθούν πώς θα αντιδρούσαν στα αντίστοιχα περιστατικά, όπως και να συμμετάσχουν σε ένα παιχνίδι γνώσεων. Στόχος αυτών είναι, έστω και μέσω ενός Φυλλαδίου, να δοθεί η δυνατότητα στους/στις νέους/ες να πάρουν τροφή για σκέψη και να προβληματιστούν πάνω στο ζήτημα των στερεοτύπων του φύλου και της έμφυλης βίας, με απώτερο σκοπό να αναπτύξουν στάσεις αυτοσεβασμού και αυταξίας και να κινητοποιηθούν σε δράση κατά της έμφυλης βίας. Το Φυλλάδιο διατίθεται μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Ε.Δ.κ.Β. στα Ελληνικά.